زندگی کارل ماریا فون وِبِر
برگرفته و برگردان از کتاب: آهنگ سازان بزرگ نوشتۀ وِندی
تامپسون
مترجم: منوچهر خاکی
·
دورۀ رمانتیک
زندگی و آثار:
ملیت: آلمانی
تولد: اوئتین، نزدیک لوبک، 1786
مرگ: لندن، 1826
ژانر های ویژه: اپرای رمانتیک آلمانی، آثاری برای کلارینت
کارهای
بزرگ: دو کنسرتو کلارینت، کوئینتت کلارینت (1814)؛ گراند دو کنسرتانت (1816)؛ دعوت
به رقص (1819)؛ قطعۀ کنسرت در فا مینور (1821)؛ تیرانداز آزاد (1821)؛ یوریانته
(1823)؛ اوبرون (1826)
کارل
ماریا فون وِبِر یک پیشاهنگ برجستۀ رمانتیک آلمانی و جنبش ناسیونالیست، امروزه
عمدتاً برای اپرایش، "تیرانداز آزاد"، قطعۀ پیانوی درخشانش به نام
"دعوت به رقص"، که توسط برلیوز برای ارکستر تنظیم شد، قطعه ای برای
پیانو و کنسرت، و آثار پرقریحه اش برای کلارینت، گرامی داشته می شود.
وِبِر
در خانواده ای اهل موسیقی، پدر، مدیر اپرای تماشاخانه ای و مادر، خواننده، در شمال
آلمان به دنیا آمد. در هنگام کودکی درس های موسیقی اش را از برادر هایدِن، به نام
میخائیل در سالزبورگ فراگرفت، و تا سن 14 سالگی اولین اپرایش را نوشته بود.
تحصیلات موسیقی اش را در وین تکمیل کرد، و سپس متجاوز از یک دهه را با کار در
دربارها و تماشاخانه های شهرداری های گوناگون آلمان سپری کرد ( در این دوران او
بسیاری از قطعات سازی خود را نوشت) تا اینکه در 1813 به عنوان رهبر ارکستر اپرای
پراگ منصوب گشت. در دوران تصدی اش در آنجا، عاشق کارولین برانت خواننده شد، ولی
روابط عاشقانۀ آتشین آنها قبل از آنکه به ازدواج منجر شود، چهار سال به طول
انجامید.
یک
اپرای جدید آلمانی
در روز
کریسمس 1816، وِبِر پست آبرومند کاپِل مایستِر – یک نوع رهبر ارکستر- در دربار
دِرِسدِن را اشغال کرد. وظیفۀشرح وظایف او تأسیس یک اپرای آلمانی ملّی برای رقابت
با تسلط آن زمانِ ایتالیایی ها بود، در سرتاسر دوران اقامتش در دِرِسدِن او مجبور
بود با خصومت آشکار کاپل مایستر سلطنتی (یک ایتالیایی) و نیز علائم اوّلیۀ بیماری
سِل، دست و پنجه نرم کند. با این وجود استقامت به خرج داد و شرکت اپرای خود را
سازمان داد و اپرای آلمانی خود، "تیرانداز آزاد" را ساخت.
اولین
اجرای "تیرانداز آزاد" در 18 ژوئن 1821 در برلین یک پیروزی بود. در
مقایسه با اپراهای کسل کنندۀ آن دوره، این اپرا، بر اساس داستانی اقتباس شده از
فولکلور آلمانی، و موسیقی متأثر از ترانه های محلی عامیانۀ آلمان- موسیقی مردم-،
با نشاط و مسحور کننده بود. اساس آن حکایتی است از یک جنگلبان جوان که با فروش روح
خود به شیطان در ازای هفت گلولۀ سحرآمیز که امکان ندارد به هدف اصابت نکنند، تلاش
می کند قلب محبوبۀ خود را به چنگ آورد. این اپرا فرصتی را در اختیار وِبِر قرار
داد تا صحنه ای خارق العاده و حیرت انگیز را در "درّۀ گرگ" خلق کند و
این نعمتی بود برای طراحان و تهیه کنندگان، برای ایجاد رقابتی نفس گیر در عرصۀ
موسیقی.
اگر چه
"تیرانداز آزاد" به شکلی توفان آسا به تسخیر اروپا ادامه داد، دو اپرای
بعدی وِبِر از موفقیت کمتری برخوردار شد. هم "یوریانته" و هم "اوبرون"،
در عین اینکه عناصر منفرد حیرت انگیزی را در بر می گرفتند، (پیش درآمد اوبرون یک
شاهکار است)، از پی رنگ- طرح داستانی- آشفته و غیرقابل درک بودن، و کمبود ذوق
نمایشی، در مضیقه بود. "یوریانته" در 1823 در وین افتتاح شد، ولی فقط
بیست بار فرصت نمایش یافت.
آخرین
اجراها
اپرای
"اوبرون" که توسط مدیر تماشاخانۀ کاوِنت گاردن لندن سفارش داده شد، برای
اجرا در بهار 1826، برنامه ریزی شده بود. تا آخر سال 1825، وِبِر می دانست که در
حال مرگ است. با وجود آنکه همسر و دوستانش تلاش کردند تا او را از سفر به لندن
برای رهبری اپرا منصرف سازند، وِبِر آنقدر نگران تأمین مالی خانوادۀ جوان خود بود
که بر روی انجام سفر اصرار ورزید.
او
توانست اولین اجرای "اوبرون" را در 12 آوریل 1826، رهبری کند، و تعهد
اجرای کنسرت های متعدد دیگری را نیز بر عهده گرفت، ولی او به سرعت در حال اضمحلال
بود. سرانجام وِبِر در خانۀ اجاره ای اش در خیابان گِرِیت پورتلند لندن در 5 ژوئن
و سن 39 سالگی، جان باخت. هجده سال بعد، واگنر که اپراهای نخستینش در سبک رمانتیک
المانی، دِین کلانی به آثار پیشگامانۀ وِبِر داشت، ترتیبی اتخاذ کرد تا بقایای جسد
سلفش به دِرِسدِن بازگردانده شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر