مکتبِ نُتردام
برگرفته و برگردان از کتاب: آهنگ سازان بزرگ نوشتۀ وِندی
تامپسون
مترجم: منوچهر خاکی
·
قرون وسطا تا رنسانس
زندگی و آثار:
ملیت: فرانسوی
فعالان: لئونَن، حدود 90-1163
پروتَن،
حدود 1200
ژانر ویژه: موسیقی مذهبی پولی فونیک آغازین
کارهای بزرگ: مَگنوس لیبِر- کتاب اعظم-، موتِت ها- قطعه ای
موسیقی آوازی کلیسایی- و گرادوآل- سرود برای آئین عشاء ربّانی.
از گروه آهنگسازانی که در پاریس قرون وسطایی اواخر قرن
دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم کار می کردند، لئونَن و پروتَن- برخی مواقع از آنها به
عنوان استاد لئونینوس و استاد پروتینوس، نام برده می شود-، مشهور ترین ها هستند.
این زمان، عصرِ پادشاهی فیلیپ آگوست (فیلیپ دوّم) بود، که در مدت فرمانروایی اش،
از 1180 تا 1223قلمروِ قرون وسطایی سرزمین فرانسه، تثبیت شد. از زندگی لئونَن و
پروتَن، اطلاعات اندکی وجود دارد، ولی هردوی آنها با کلیسای جامع نُتردامِ پاریس،
که در اواسط سالهای 1160 پی ریزی آن آغاز شد، و در 1182، محراب های بلند آن متبرک
شد، پیوند خورده اند.
لئونَن
اثر اصلی نسبت داده شده به لئونَن، «مَگنوس لیبر (کتاب
اعظم)» بود، که برای استفاده توسط گروهِ همسراییِ کلیسای جامعِ جدید، پرداخته شد.
یک نظریه پرداز ناشناسِ قرن سیزدهم، به عنوان "بهترین آهنگسازِ اُرگانوم- نوع خاصی از
ملودی برای آواز گروهی کلیسایی (بدون ساز)-، برای تعالی بخشیدن به آئین ربّانی از
او نام می برد، همچنین نظر می دهد که او آهنگ هایی پولی فونیک برای دو صدای مستقل
در قطعات مراسم عبادات کلیسائی به منظور اجرا در روزهای اعیاد اصلی کلیسا در طول
سال، می نوشت. همچنین محتمل است که لئونَن در میان اولین کسانی که ضرباهنگ را
همراه با زیر و بمی نت ها، در سیستم نشانه گذاری خود نشان داده اند، جای داشته
باشد. آثار آوازی او خلاقانه، فصیح و از نظر سبک، بدیهه بود.
پروتَن
مدّتی پس از مرگ لئونَن، پروتَن، که احتمالاً شاگرد او بوده
است، ظاهراً «مَگنوس لیبِر» را بازنویسی و کوتاهتر کرده است. پروتَن یک شخصیتِ در
سایه باقی مانده است. به احتمال، او حوالی سال 1160 به دنیا آمده، و زمانی بین
سالهای 1205 و 1225، وفات یافته است. برخی از محققین نظر داده اند که محتمل است او
در کلیسای ناحیۀ سلطنتی سَن ژِرمَن-اوسِروآ، در نزدیکی کاخِ تولِری، کار می کرده
است، زیرا شاهد مستقیمی دال بر اینکه در نُتردام کار می کرده، وجود ندارد.
پروتَن در خلق موتِت چهارصدایی، شکلی از موسیقی مذهبی که تا
زمان حاضر نیز ماندگار شده است، فعالیت می کرد. مشارکت او در توسعۀ پلی فونیِ سه-
و چهار- صدایی، یکی از گام های مهمِ به جلو در تاریخ موسیقی به شمار می رود. از
آثار او، دو گرادوآل با چهار صدا برای فصل کریسمس، و نیز دوجین آثارِ نیایشی سه
صدایی، و حدود 160 کلوزای- جمله واره، پاساژ [قطعه]-، پلی فونیک برای داخل کردن در
آوازهای نیایشی، به قصد تنوع بخشیدن به ترکیب آهنگ، را می توان برشمرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر